پنج درمان طبیعی برای علائم کم آبی بدن
بسیاری از ما تابستان را دوست داریم و به همین علت عموما مدت زمان زیادی را در زیر نور آفتاب و هوای گرم تابستان می گذرانیم. اما انجام فعالیت و صرف زمان زیادی در زیر نور آفتاب و دمای بالامیتواند منجر به مشکلاتی در رابطه با عدم تعادل مانند کم شدن آب بدن شود. نظرسنجیها نشان میدهد ۶۰ تا ۷۵ درصد افراد در طول روز به میزان کافی آب نمینوشند[۱]. از میزان مصرف کافی آب در طول روز اطمینان حاصل کنید تا به هنگام از دست دادن مایعات دچار مشکل نشوید و همچنین علائم گرمازدگی و کم آبی را از خود دور کنید.
علائم کم آبی بسیار بیشتر از احساس تشنگی است. نشانههای کم آبی شامل اسپاسم، تنش در گردن و آرواره، یبوست، استفراغ و مشکلات قلبی میشود[۲]. بسیاری از افراد بدون آنکه اطلاعی داشته باشند، علائمی مانند مشکل در تمرکز یا طولانی شدن دردهای ماهیچهای را تجربه میکنند، این علائم کم آبی قابل پیشگیری هستند. در حال حاضر تحقیقات نشان میدهد که کم آبی تا چه میزان میتواند بر حالات روحی و عملکردهای شناختی در رابطه با اختلال در بینایی، شعور ادراکی، مسیر سنجی، به یادآوری، توجه، مهارتهای روانی و حافظه تاثیر بگذارد[۳].
بنابراین برای محافظت از خود در برابر کم آبی و اثرات خطرناک آن مانند از دست دادن مایعات و الکترولیتها، نیاز داریم در طول روز به میزان کافی آب بنوشیم، تشنگی و ادرار خود را تحت نظر داشته باشیم و بعد از انجام فعالیت ورزشی به اندازه مناسب به بدن خود آب برسانیم.
متداول ترین علائم هشدار دهنده کم آبی |
خشکی دهان |
خواب آلودگی |
تشنگی |
کاهش ادرار |
ضعف در ماهیچهها |
خستگی |
سر درد |
سر گیجه |
مشکلات هضم |
اگر کم آبی برای مدت زمانی به طول بیانجامد، علائم تشدید یافته آن میتواند بروز کند که شامل موارد زیر است:
علائم تشدید یافته کم آبی |
|
تشنگی شدید |
کاهش شدید ادرار |
کج خلقی |
فشار خون پایین |
گیجی |
ضربان قلب سریع |
خشکی دهان شدید |
تب |
گودی چشم |
هذیان |
عدم تعریق و اشک |
کاهش برگشت پذیری پوست به علت رطوبت پایین |
هایپرناترمی افزایش سطح خونی یون سدیم در بدن است. میزان طبیعی سدیم خون ۱۳۵-۱۴۵ mEq/L است که افزایش آن را هایپرناترمی می خوانند.
علائم هایپرناترمی |
پوست گرم و مخمل مانند |
خشکی غشاهای مخاطی |
تشنگی شدید |
درد شدید و ناگهانی |
بی حالی |
کج خلقی |
گیجی |
سفتی عضلات یا مفاصل |
تشنج |
درمانهای طبیعی کم آبی
ü به میزان کافی در طول روز آب بنوشید
نوشیدن آب در طول روز، به ویژه در ماههای گرم سال که میزان تعریق بدن افزایش مییابد، بهترین روش پیشگیری و مقابله با کم آبی بدن است. معمولا مصرف ۸ تا ۱۰ لیوان آب برای سلامت بدن و برقراری سطح مناسبی از الکترولیتها کافی است. در صورتیکه شما بیش از اندازه در معرض هوای گرم هستید و یا فعالیت فیزیکی بالایی دارید، نوشیدن بیشتر آب توصیه میشود. فاکتورهایی مانند رژیم غذایی، سن، سطح فعالیت فیزیکی و وزن شما در تعیید میزان آب مورد نیاز شما تاثیرگذار است. بنابراین بسیار مهم است تا مراقب علائم کم آبی باشید و بر اساس میزان تشنگی و تعریق خود آب بنوشید.
اما چطور میتوان از میزان مصرف کافی آب مطمئن شد؟ یک قاعده به طور کلی برای حصول اطمینان تعداد دفعات ادرار و فواصل آن است. به طور مثال اگر شما به میزان کافی آب بنوشید حداقل هر ۳ تا ۴ ساعت ادرار خواهید کرد. ادرار شما نباید زرد تیره باشد اما لزوما هم نباید بسیار شفاف باشد. رنگی در این میانه که زرد کمرنگ است طبیعی است. برای بیشتر افراد این رنگ ادرار در زمانی که ۸ تا ۱۰ لیوان آب در طول روز بنوشند دیده میشود، اما به یاد داشته باشید احتیاج شما به آب مسلما به روز و میزان فعالیت شما بستگی دارد.
توجه به این نکته بسیار حائز اهمیت است که زنان باردار و شیرده برای جلوگیری از کم آبی و کمبود الکترولیتها، به مایعات بیشتری نیاز دارند (تقریبا ۱۰ تا ۱۳ لیوان در هر روز). همچنین نوجوانان که در سن رشد و بلوغ هستند و افرادی که آنتیبیوتیک، قرص های ادرارآور، قرصهای هورمونی، داروهای فشارخون و سرطان مصرف میکنند به میزان آب بیشتری نیاز دارند.
ü مصرف بیشتر مواد غذایی آبرسان
در جدول زیر ۱۰ ماده غذایی برتر آبرسان گنجانده شده است که میتوان از آنها به طور منظم استفاده کرد:
کرفس |
هندوانه |
خیار |
کیوی |
فلفل دلمهای |
میوههای خانواده مرکبات مانند پرتقال و گریپفروت |
هویج |
لبنیات تخمیری مانند ماست و کفیر |
آناناس |
شیره نارگیل |
دیگر مواد غذایی مناسب شامل موز، انگور، خیار چنبر تلخ، پاپایا، کاهو، انواع توتها، آواکادو، کدو،گوجه فرنگی و تربچه است. همانطور که مشاهده میکنید مواد غذایی که آبرسان هستند بیشتر شامل میوهها و سبزیجات میشوند. این مواد حاوی مقادیر بالایی آب و همچنین الکترولیتهای با ارزشی هستند.
ü جایگزینهای مناسبی برای آب پیدا کنید.
اگر نوشیدن آب همیشه برای شما خوشایند نیست، می توانید از جایگزینهای کم شیرین و آبرسان که در جدول زیر اورده شده اند، استفاده کنید.
اسموتی میوه |
چای گیاهی |
آب گرم همراه با آب لیمو تازه و کمی عسل |
آب جوش همراه با زنحبیل و نعنا |
شیره نارگیل |
مصرف الکل، کافئین، نوشیدنیهای شیرین میتواند منجر به کم آبی و یا تشدید آن شود. این موارد ادرار، کم آبی و از دست دادن الکترولیت را زیاد میکنند.
ü آبرسانی کافی به بدن به هنگام فعالیت ورزشی و بعد از آن
به هنگام فعالیت ورزشی، به علت افزایش تعریق تعادل الکترولیتهای بدن به هم میریزد. بهترین روش برای جلوگیری از این مسئله و کم آبی مصرف بیشتر از حد معمول آب است. یک لیوان آب قبل از شروع فعالیت ورزشی و حداقل یک لیوان به هنگام فعالیت و همچنین یک لیوان بلافاصله بعد از اتمام فعالیت ورزشی، آب بنوشید. برای فعالیتهای سبکتر ۱٫۵ تا ۲٫۵ فنجان آب و برای فعالیتهای سنگین به مدت بیش از یک ساعت ۳ فنجان دیگر علاوه بر مقدار گفته شده آب بنوشید[۴].
اگر فعالیتهای سنگین و یا استقامتی انجام میدهید بهتر است مایعاتی دارای الکترولیتهای طبیعی مانند سدیم کلراید یا پتاسیم کلراید بنوشید. مشکل بیشتر نوشیدنیهای ورزشی وجود مقادیر بسیار بالای قند و طعمدهندههای صنعتی است. بنابراین بهتر است از نوشیدنیهای طبیعی میوهجات و یا شیره نارگیل استفاده کنید. اگر احساس گیجی و یا گرفتگی عضلات دارید مایعات بیشتری مصرف کنید و سعی کنید از مواد طبیعی استفاده کنید تا سطح الکترولیتهای بدنتان به حالت طبیعی باز گردد.
ü از کم آبی به هنگام بیماری جلوگیری کنید
اگر شما مریض هستید و تب، حالت تهوع و یا اسهال دارید و یا مبتلا به بیماریهای گوارشی هستید که این علائم را به وجود می آورند، آب بیشتری مصرف کنید. کم آبی که به علت بیماری به وجود میآید میتواند مشکلاتی مانند سنگ کلیه، عفونت مثانه، سنگهای مجاری ادراری و همچنین نارسایی قلبی را به وجود بیاورند.
منابع:
۱٫ “۷۵% of Americans May Suffer From Chronic Dehydration, According to Doctors.” Medical Daily, www.medicaldaily.com/75-americans-may-suffer-chronic-dehydration-according-doctors-247393.
۲٫ “What is Dehydration? What Causes It?” WebMD, www.webmd.com/a-to-z-guides/dehydration-adults#1.
۳٫ “Dehydration Symptoms & Dehydration Natural Treatments.” Dr. Axe, draxe.com/dehydration-symptoms/.
۴٫ “How Much Water Should You Drink When You Exercise?” WebMD, www.webmd.com/fitness-exercise/features/water-for-exercise-fitness#1.